Programmatoelichting:

Programma:

Jacob ter Veldhuis What is wrong with you?
Seung-Won Oh Vanapriya, beloved forest 
Jonathan Harvey Bird concerto with pianosong

Programmatoelichting:

What is wrong with you?
What is wrong with you?, voor groot ensemble, speech grooves en video werd in 2024 geschreven in 
opdracht van en opgedragen aan Insomnio, met financiële steun van het Fonds voor de Podiumkunsten.

Veel van mijn muziek draait om gesproken woord. Behalve betekenis, bevat spraak een schat aan muzikale en emotionele informatie, zoals timbre, toonhoogte, ritme en melodie. Hoe emotioneler een spreker, hoe interessanter vaak de melodische en ritmische kwaliteit van de spraak. Uit spraak-samples schep ik speech grooves, waarmee ik me vaak directer kan uiten dan wanneer ik ‘abstracte’ muziek schrijf. Door met taal te werken voel ik me behalve componist ook een beetje dichter en zelfs documentairemaker. Zo kan ik me optimaal laten inspireren door de wereld om me heen.

Ooit zag ik een interview van MSNBC-presentator Lawrence O'Donnell met politicus Anthony Weiner. Het onderwerp, Weiner’s seks-verslaving, was tragisch en hilarisch, maar ik raakte nog meer geïntrigeerd door O’Donnell's interviewtechniek, met een spervuur van verwijtende opmerkingen, die meer leek op een veroordeling dan op een vraaggesprek:

“For me it just comes down to this, which is: What is wrong with you? I’m gonna be very clear to you now: I think there is something wrong with you. I’m looking at your life: What drives you? I mean it from a psychiatric level.You are being driven by some kind of daemon.”
 
We leven in een cancel-cultuur. Kritiek is aan de orde van de dag in politiek, talk shows en op sociale media. WHAT IS WRONG WITH YOU? bevat 7 delen en gaat over vormen van veroordelen in het publieke domein.

1. WHAT IS WRONG WITH YOU?
MSNBC-presentator Lawrence O’Donnell interviewt ex- Fox News-collega Tucker Carlson.

2. DON’T TELL ME! 
De Amerikaanse Democraat Alexandria Ocasio-Cortez beschuldigt de Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden van doelgericht racisme en doodsbedreigingen 2-2-2023.

3. 10.000 TEARS
De Amerikaanse evangelist Jimmy Lee Swaggart verspreidde zijn boodschap vanaf de jaren zeventig via tv uitzendingen en groeide uit tot een van de bekendste tv-evangelisten in de VS. Toen in 1988 bekend werd dat hij seks had gehad met een prostituée bood hij zijn excuses aan tijdens de kerkdienst. Deze legendarische ‘I have sinned’-toespraak werd een iconisch tv-moment.

4. I AM THE NEWS 
In september 2023 werd acteur en komiek Russell Brand beschuldigd van verkrachting en aanranding en van beledigend gedrag na een onderzoek door Britse media als Channel 4 en The Times. Brand ontkende de beschuldigingen in zijn talkshow.

5. PERFECT PERSON 
Als jong meisje leefde de Australische Essena O'Neill in een fantasiewereld op sociale media. Ze filmde alles wat ze deed en werd rijk en beroemd als model en influencer. Ze probeerde een ‘perfecte persoon’ te worden, maar werd depressief en realiseerde zich dat ze niet meer wist wat echt was en wat niet. Op haar 19e kreeg ze spijt van al die verspilde jaren en deed ze een wereldwijde bekentenis op YouTube: ‘Why I’m really quitting social media’.

6. WHAT DRIVES YOU? 
CNN-presentator Anderson Cooper in gesprek met zijn voormalige Fox News-collega Tucker Carlson.

7. BROKEN DREAMS
Volgens dominee Dr. Ron Phillips gaat het slecht met de wereld. Jongeren zijn de weg kwijt, ze lakken hun teennagels zwart, hebben seks na kerkbezoek en gebruiken cocaïne na schooltijd. Alles is een puinhoop: banken, huwelijken, de overheid, kerken, jongeren, onze dromen, onze harten en… BAM!

Jacob ter Veldhuis

Seung-Won Oh - Vanapriya, beloved forest
Over de inspiratiebron voor dit stuk vertelde Oh in gesprek met De Groene Amsterdammer in oktober 2019 dat ze ‘al een tijd gefascineerd [was] door sterrenbeelden. Afzonderlijke punten die samen een imaginaire figuur vormen, daarin ligt een interessant verband tussen het individuele en het collectieve. Die verhouding heb ik als uitgangspunt genomen voor mijn compositie.’

Tijdens haar research, zo vertelt het artikel in De Groene, stuitte Oh op het haar nog onbekende sterrenbeeld Apus, ofwel Paradijsvogel. 'Naar analogie met de vier hoofdsterren van het sterrenbeeld bedacht ze een ‘modulaire’ muzikale vorm, waarvoor ze het ensemble in vier onafhankelijke subgroepen verdeelde. Elke groep heeft haar eigen materiaal, vrijelijk gebaseerd op de gedragingen en geluiden van een paradijsvogelachtige. "Elke muzikale module zal een heel eigen karakter krijgen", schrijft Oh, "en toch klinken de groepen samen in een gedeelde tijdlijn." ‘Heterogene collectiviteit’, noemt ze het. Voor Westerse begrippen lijkt een het paradox, maar het is een manier van denken die je veel aantreft in Aziatische muziek. Denk aan de Balinese gamelanmuziek. Messiaen-kenners zullen ook diens werkwijze in Réveil des oiseaux herkennen.'

Jonathan Harvey - Bird concerto with Pianosong
Indigo bunting, orchard oriole, golden crowned sparrow - these are some of the 40 colourful Californian birds whose songs and cries sparked the ignition of this work as I started it in the brilliant light of California. 'Real' birdsong was to be stretched seamlessly all the way to human proportions - resulting in giant birds - so that a contact between worlds is made. When I started to transpose them and slow them down to our natural speeds of perception they began to reveal level after level of ornamentation - baroque culicues and oriental arabesques. They were put on a triggering keyboard and combined in dialogue with instruments - particularly solo piano, who connects closely by playing birdsong samples and piano simultaneously, and so incorporated in the pitch and time of our own song-world. Birds embody not only the joy of endless singing but also the freedom of the body's flight. The orchestra, like the birds, would have to wing its way through the bright air. Birds also use quasi-electronic frequency modulation in their cries and songs. I took their hint and copied their tricks in the electronic modulations of the orchestra. If the songs and objects of the score can bring some inkling of how it might feel to be a human in the mind of a bird, or vice-versa, then I would be happy. The Bird Concerto with Pianosong was written in response to a request from Joanna MacGregor, who plays both the piano and sampler/synthesiser keyboard, and commissioned by Sinfonia 21, with whom I have a happy association, together with GRAME/Ensemble Orchestrale Contemporain and the French Ministere de Culture. The birdsongs were encoded in digital form by Bill Schottstaedt of CCRMA: my thanks to him, to Juan Pampin for help with programming, to Sound Intermedia (Ian Dearden and David Shephard) for their help with spatialisation, modulation and diffusion and to Oliver Rivers for his encouragement.

Jonathan Harvey

Credits:

Insomnio
Ulrich Pöhl dirigent
Laura Sandee piano

Meer in Amare: