Programmatoelichting:

Interview:

BOTIS SEVA: ‘IK MAAK NIET WAT MENSEN VERWACHTEN. IK CREËER VRIJE RUIMTE, WEG VAN DE NORM.’

De Britse choreograaf en hiphopkunstenaar Botis Seva (1991, Zuid-Londen) breekt internationaal door met zijn duistere, spirituele mix van crump, hiphop en moderne dans. Nu komt hij naar Nederland, met zijn eigen gezelschap én een gastchoreografie bij Nederlands Dans Theater. Dans Magazine interviewde hem over zijn leven en werk.

Er gonst een nieuwe naam door de internationale danswereld: Botis Seva (33), geboren in Londen en de eerste Britse hiphopchoreograaf die werd onderscheiden met een Olivier Award. Seva ontving de prestigieuze prijs voor BLKDOG (2018), een rauwe, intense voorstelling vol sidderende lichamen, ingesnoerd in capuchons. De woedende energie, zacht en hard eruit gebeukt met gekromde ruggen en gebalde vuisten, verwees naar heimelijke trauma’s rond huiselijk geweld, alsook naar onbesproken gevoelens rond depressies, vaker omschreven als ‘zwarte hond’. Al die trauma’s slingeren zich geconcentreerd een weg naar buiten in een halfduistere atmosfeer, versterkt door een indringende soundscape van Seva’s vaste componist Torben Sylvest. Je hoort kinderstemmen op band, stappen die worden gesmoord in een schot, ademteugen die klinken als militair geblaf.
Was BLKDOG, gemaakt voor het 20-jarig jubileum van danstheater Sadler’s Wells in Londen, slechts sporadisch in Nederland te zien, Seva’s nieuwe groepsstuk Until We Sleep reist in december langs vier grote theaters, met als afsluiter Amare in Den Haag. Ook komt Seva komend voorjaar naar Nederland voor een debuut bij het jonge ensemble van Nederlands Dans Theater. Reden genoeg voor een kennismaking.

Ik hoorde dat je vader in Nederland woont. Hoe zit dat?
‘Klopt, hij heeft zijn gezin met vijf kinderen vroeg verlaten en is vertrokken naar Nederland, waar hij nog meer kinderen heeft. Ik geloof twaalf. Ik ken mijn halfbroers en -zussen niet allemaal. Ik twijfel of ik hem ga opzoeken. Onze relatie is complex. Ik heb een korte dansfilm gemaakt over wat er in een vader omgaat die zijn jonge zoon verlaat. Ik wil het zelf als vader beter doen. Met mijn partner Lee Griffiths, ook mijn uitvoerend producent, heb ik drie kinderen, een jongen van 7 en een meisje en jongen van 3 jaar. Hoewel de tweeling mij veel te vroeg wakker maakt, vind ik het gezinsleven geweldig.’

Hoe was jouw jeugd in Londen?
‘Ik ben opgevoed door mijn moeder, een immigrante uit Congo en Angola. Zij heeft altijd meerdere schoonmaakbanen tegelijk gehad om mij, mijn twee zussen en twee broers een betere toekomst te geven. Ik heb groot respect voor haar moederliefde en arbeidsethos. Dankzij hiphop in een buurthuis en danslessen op school ben ik niet op straat en het verkeerde pad beland. Mijn moeder vond het eerst moeilijk dat ik een universitaire studie afbrak voor een onzekere carrière in hiphop. Nu is ze heel trots.’

Gaat je nieuwe voorstelling Until We Sleep daarom over vrouwelijk leiderschap?
‘Ja, centraal staat een oermoeder. Een sterke vrouw die een gemeenschap door een zware tijd loodst, richting veilige haven. Ze wordt heen en weer geslingerd tussen leiden en luisteren, tussen offers brengen en daadkracht tonen. Ze probeert gehoor te geven aan innerlijke krachten en wordt geïnspireerd door stemmen van voorouders. Die mystieke energie uit een verleden meng ik met durf in het heden. Ik werp de vraag op naar wie je luistert en welke stem je volgt. Zelf put ik veel vertrouwen uit mijn geloof. Ik lees in de Bijbel teksten terug die mij steun bieden in deze heftige, complexe wereld. Ik voel een sterke connectie met een groter geheel.’ 

Until We Sleep beleefde zijn wereldpremière in Kerkrade tijdens festival schrit_tmacher. Vormt die magisch fluitende vogel nog steeds het muzikale thema?
‘Mijn vaste componist en hiphopproducer Torben Sylvest bewaart zo veel mogelijk geluiden die hij overal ter wereld opneemt. Dit lied van een exotische vogel hoorde hij in de bossen van Cuba. Nu mixt hij die originele opname met allerlei instrumenten en elektronica. Het vogelthema keert als symbool voor vrijheid ook terug in de gevederde kostuums, die zowel zwaar en warm zijn als bescherming en beschutting bieden. Een spiritueel nestgevoel als basis voor een sterke community die probeert te vliegen en vluchten.’

Welke dansstijlen meng je allemaal?
‘Ha, van alles, van popping & locking tot crump en modern. Ik laat mijn dansers ook improviseren. Zo ontstaat mijn organische danstaal.’

Je hebt ook solo’s en films gemaakt in het British Museum?
‘Ik wilde in dat bolwerk van kunst met hiphop vragen stellen over oude schoonheidsideeën, opgeslagen in bevroren poses van witte marmeren beelden. Je ziet mij als bewegende schaduw van ver naar voren komen en heen en weer schieten tussen echo’s van dit erfgoed, op weg naar een nieuwe, gekleurde toekomst. Maar interpreteer het zoals je wilt.’

Wat ga je in februari maken bij NDT 2?
‘Het zijn technisch virtuoze dansers, maar ik zal nooit een been hoog de lucht in tillen. Ik vertrek vanuit gebogen ruggen, schouders en armen. Ik ben met acht dansers aan het experimenteren. In mijn hoofd reageer ik op een Britse criticus die teleurgesteld was omdat ik met Until We Sleep geen opvolger had gemaakt van het succesvolle BLKDOG. Ik maak niet wat mensen verwachten. Ik creëer vrije ruimte, weg van de norm. Daarom heet mijn gezelschap Far From the Norm.’

De dansvoorstelling van Botis Seva is te zien dankzij het Fonds Internationale Dans (FIND). Amare, Holland Dance Festival en Nederlands Dans Theater bundelen in dit fonds hun krachten met als doel spraakmakende internationale dansproducties naar ons land te halen en Den Haag als de dansstad van Nederland te profileren.

Dit interview is eerder gepubliceerd in Dans Magazine van november 2024

Tekst: Annette Embrechts 

Persquotes: 

“Botis Seva creëert een soort brug tussen een archaïsch donker Afrika en het straatbeeld van een grimmige 21ste eeuw.” Tanz NRW – Nederland

“Een geraffineerde choreografie van het half zichtbare: zoals de nacht, de slaap en ook de herinnering, waarvan we ons mogelijk deels bewust zijn en die deels gedroomd kan zijn.” Kölner Stadt-Anzeiger – Duitsland

“Een spektakel dat al onze zintuigen aanspreekt.” De Limburger – Nederland

“De snelheid waarmee de dansers tegelijk over het toneel bewegen, lijkt vaak synchroon te gaan met de bliksemschichten op de achtergrond. Deze dansers presteren op het hoogste niveau.” Picture it Post – Frankrijk

“Deze enorm getalenteerde groep combineert atletische kracht met een vloeiende choreografie om door middel van hoekige, bijna staccato bewegingen een animalistische beeldspraak te creëren.” Sussex Express - VK

Uitvoerenden:

Dit programma kan tot stand komen dankzij Fonds Internationale Dans (FIND)
Met FIND bundelen Amare, Holland Dance Festival en Nederlands Dans Theater hun krachten om spraakmakende internationale dansproducties naar Den Haag te halen en Den Haag als dé dansstad van Nederland verder te profileren. 

Choreografie en regie: Botis Seva
Componist: Torben Sylvest
Kostuumontwerp: Ryan Dawson-Laight
Lichtontwerp : Tom Visser
Dansers: Jordan Douglas, Shangomola Edunjobi, Larissa Koopman, Joshua Nash, Rose Sall Sao, Joshua Shanny-Wynter, Victoria Shulungu

Repetitor: Hayleigh Sellors 
Apprentice artists 2023/24: Margaux Pourpoint and Penelope Klamert 

Mix & Mastering: Pär Carlsson
Music Collaborators: Pär Carlsson, Chief Chebe, Charlotte Clark, Moustapha Gadiaga, Mohamed Gueye, Eric Mauricia, Paul Shofolahan, Teodor Sjöqvist, That Colombian songbird

Leiding kostuumproductie: Rosie Whiting
Productie kostuums: Sophie Lincoln, Izzy Pellow, Klara Landin Larsson, Isobel Williams, Chantal Short
Prop Maker: Bek Palmer
Decorontwerp: Matter Design 

Fotografie: Camilla Greenwell, Tom Visser
Film: Ben Williams 
Grafisch ontwerp: Daniel C Ferro

Far From The Norm Team
Artistiek directeur: Botis Seva 
Uitvoerend producent: Lee Griffiths 
Marketing Manager: Siân Gilling
Productie Manager: Andy Downie
Touring Productie Manager: Chris Burr, Andrej Gubanov 
Until We Sleep Tour Manager: Gabija Capelyte 
Met dank aan Shiloh Seva and Lou Cope.

Until We Sleep is co-produced by DanceEast, DE SINGEL, Points Communs - Nouvelle Scène nationale of Cergy-Pontoise / Val d'Oise, Rum för Dans, Sadler's Wells, schrit_tmacher Festival, Tanz Köln (Cologne), Théâtre de la Ville - Paris, The Joyce Theater and The Lowry. 

Commissioned by Brighton Dome & Festival and Warwick Arts Centre. Supported by FABRIC and University of East London Dance: Urban Practice. 

Funded by Arts Council England, The Linbury Trust, Cockayne Grants for the Arts, PRS Foundation’s The Open Fund and The London Community Foundation.

Meer in Amare: